دیگر سکوت قلمم را جایز ندیدم. هر چند که زبانا به کرات در این بابت سخن رانده­ام، حیفم آمد تا اندکی جوهر در این راستا خرج نکنم. هر چند که تاثیر کلام و سخن من، بسی کم­تر از تاثیر این شبکه­ی ماهواره­ای در آحاد مردم است. حال در این جریده­ی قصار، قصد دارم نقدی بر این نوع تهاجم از گونه­ی فرهنگی به رشته­ی تحریر درآورم.

سریال­های فارسی وان از جمله سریال پر بیننده­اش «ویکتوریا» نفوذی بس شگرف در قشرهای عامی دارد. این سریال­ها تا جایی پیش رفته­اند که تنها نقش سرگرمی ایفا نمی­کنند، بلکه باعث و بانی پاک شدن خط قرمزها و رسوخ در فرهنگ و ذوق سلیقه­ی مردمی داشته است. قبل از اینکه این پدیده­ی نامبارک ظهور کند، گفتن بعضی از سخنان در میان خانواده­های ایرانی اکراه داشت. اما حالا در جمعی خانوادگی، ویکتوریا و لشکرش دم از سخنانی هنجارشکن می­زنند. در اوایل شاید گونه­ها از شرم سرخ می­شد اما کم کم به یک سخن عادی تبدیل شد و مطمئنا اگر این روال ادامه پیدا کند در آینده به هنجار نیز بدل خواهد شد. هنجاری که تبدیل به عمل می­شود. مسلما چون این هنجارهای تازه پدید آمده با هنجارهای قدیمی و سنت­های ایرانی مغایرت و ناسازگاری دارد، در پی حذف این­ها برمی­آید و دیگر رسوم غربی را جایگزین آن می­کند. آن وقت است که جامعه­ی ایرانی به مثابه­ی یک کشتی درب و داغان طوفان زده به گل می­نشیند. به جاست که ذکر مثال­های عینی کنم تا درک مقصود شود. در این سریال­ها الالخصوص ویکتوریا، خیانت زن و شوهر به یکدیگر(البته در مفهوم ایرانی یا اختلافات زن و شوهر در تعریف ویکتوریایی!)به وفور دیده می­شود. یا دوستی دختر و پسر از نوع غربی و زندگی آن­ها در زیر یک سقف و یا موضوعات فراوان دیگر. کلا واردات رسوم و فرهنگ غرب یا هر جامعه و تمدن دیگر، بدون بسترسازی فرهنگی و نهادینه کردن آن در جامعه­ای دیگر و جامعه­ی مورد بحث یعنی ایران با مشکلات عدیده­ای روبه­رو خواهد شد. خواه این رسوم وارداتی، مثبت باشد خواه منفی. حال این رسومی که در این سریال­ها تبلیغ می­شود، در جامعه و طبقات عامی­ترغربی معمول و رایج است ولی در دیگر طبقات جامعه­ی غربی از جمله مذهبی، روشنفکری و ... تقبیح یا مورد نقد واقع می­شود. این اختلافات آن چنان دامنه دارد که سیاستهای دولتی در غرب در پی محدودیت­ها و آموزش­های فراگیری در این زمینه هستند. حال می­خواهند با انتقال این تحفه، ما ایرانی­های سرتا پا مشکل را از قافله عقب نیدازند! از دیگر اثرات سوء این هجوم فرهنگی، پایین آوردن سطح سلیقه و ذوق سینمایی مردم است. سریال­هایی که نه تنها از لحاظ بار معنایی، بلکه از جنبه­ی فنی نیز دارای مشکل هستند. دوبله­ی بسیار ضعیف این سریال­ها نیز مزید بر علت شده است. این عوامل دست در دست هم قرار داده­اند تا سلیقه­ی ایرانی­ها محدود به فیلم­های تهی و بدون مایه شود. در یک نگاه ساده می­بینیم که مخاطبین ویکتوریا بسیار بیشتر از سریال خوب ایرانی است. پایین آوردن سطح ذوق مردم تنها مختص به شبکه­های ماهواره­ای نمی­شود. بلکه سریال­ها و برنامه­های صداوسیما نیز یاری رسان هستند. بسط و تفصیل تاثیرات کانال فارسی وان (اگر فارسی هست، پس این وان چیه!!) در این نوشته میسر نیست. حال به نظر شما ارسال پارازیت بر روی فارسی وان واجب­تر از بی­بی­سی نیست؟ یا جای برنامه­ها و سریال­های سرگرم کننده اما قوی در صداوسیما خالی نیست؟

 

روژ هلاتان ئامانج